Bạn có biết GDP là gì và nó có ý nghĩa như thế nào hay không? Nếu câu trả lời là chưa, các bạn hãy cùng hoigicungbiet.com tìm hiểu về một số vấn đề cơ bản xung quanh thuật ngữ GDP thông qua bài viết này nhé!
Nội Dung Trong Bài Viết
GDP là viết tắt của từ gì?
GDP là viết tắt của cụm từ tiếng Anh Gross Domestic Product có nghĩa là giá trị thị trường của tất cả các hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trong phạm vi một lãnh thổ nhất định và trong một khoảng thời gian nhất định.
Tìm hiểu về GDP
GDP- tổng sản phẩm quốc nội là chỉ số tốt nhất để đo lường nền kinh tế của một quốc gia. GDP là tổng giá trị của tất cả mọi thứ được sản xuất bởi tất cả mọi người và các công ty trong nước.
Dù đó là công ty nhà nước hay công ty nước ngoài, thì chỉ cần chúng nằm trong ranh giới đất nước thì sẽ được tính là GDP. Tuy nhiên, vẫn có một ngoại lệ- đó chínhlà “nền kinh tế đen”- nền kinh tế không được biết đến.
Cách tính GDP
GDP có thể được tính theo nhiều cách khác nhau:
- Tổng của các khoản tiêu dùng
- Tổng của các khoản chi tiêu
- Tổng giá trị gia tăng của nền kinh tế
Xét theo lý thuyết, dù được tính theo cách nào đi chăng nữa thì kết quả GDP được tính ra đều giống nhau. Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn có sự chênh lệch nhỏ giữa kết quả của 3 phép tính này. Vấn đề này phát sinh là do có sai số trong thống kê.
Dù có nhiều phép tính, nhưng trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu với các bạn công thức tính GDP phổ biến và được nhiều người biết đến nhất- cách tính theo tổng của các khoản tiêu dùng.
Với công thức tổng của các khoản tiêu dùng, GDP sẽ được tính như sau:
GDP= C + I + G + NX
Trong đó:
- C là tiêu dùng của tất cả các cá nhân trong nền kinh tế
- I là đầu tư của các nhà kinh doanh vào cơ sở kinh doanh- tiêu dùng của các nhà đầu tư.
- G tiêu dùng của chính quyền.
- NX là “xuất khẩu ròng” của nền kinh tế. NX được tính bằng [xuất khẩu- nhập khẩu].
Các loại GDP
Có rất nhiều cách để đo lường GDP của một quốc gia. Tuy nhiên chúng ta cần biết tất cả các loại GDP khác nhau cũng như cách mà chúng được sử dụng. GDP bao gồm:
GDP danh nghĩa
GDP danh nghĩa là phép đo thô gồm cả yếu tố tăng giá. Loại GDP này có thể được đo hàng quý, thậm chí hàng tháng.
GDP thực
Để so sánh sản lượng kinh tế từ năm này sang năm khác, chúng ta cần tính đến tác động của lạm phát. Để làm điều này, bạn cần đến GDP thực- giá trị này sẽ cho bạn biết có bao nhiêu giá trị đã thay đổi kể từ năm được tính.
Hầu hết các nước sử dụng GDP thực để loại bỏ ảnh hưởng của lạm phát.
Tốc độ tăng trưởng GDP
Tốc độ tăng trưởng GDP là tỷ lệ tăng GDP theo từng quý. Số liệu này cho biết liệu nền kinh tế đang tăng trưởng nhanh hơn hay chậm hơn so với quý trước.
Nếu tổng sản phẩm quốc nội ít hơn quý trước, điều đó chính là dấu hiệu của một sự suy thoái. Nếu tình trạng đó vẫn tiếp diễn, sự suy thoái sẽ ngày càng trở nên nghiêm trọng.
Bên cạnh đó, nếu tốc độ tăng trưởng GDP quá cao, đó cũng là một điều tồi tệ vì sau thời gian tăng trưởng nhanh, lạm phát sẽ xuất hiện.
Tốc độ tăng trưởng tốt nhất nên dao động từ 2 đến 3%.
GDP bình quân đầu người
GDP bình quân đầu người là cách tốt nhất để so sánh nền kinh tế giữa các quốc gia. Một số nước có tổng sản phẩm quốc nội lớn vì có số dân đông. Vì vậy, để có được cái nhìn chính xác, khi so sánh nền kinh tế giữa các quốc gia, chúng ta nên sử dụng GDP bình quân đầu người.
GDP bình quân đầu người giúp chúng ta loại bỏ được những ảnh hưởng của lạm phát, tỷ giá hối đoái và sự khác biệt về dân số.
Tầm quan trọng của GDP
Tại sao chúng ta cần tính toán số liệu về GDP? Nó có ý nghĩa như thế nào đối với nền kinh tế của đất nước? Và liệu rằng, chỉ số GDP của một quốc gia có ảnh hưởng gì tới đời sống, công việc,… của mỗi cá nhân hay không?
GDP cho biết về nền kinh tế của một đất nước
Các loại hình khác nhau của GDP là những công cụ tuyệt vời để chúng ta có thể so sánh các nền kinh tế cũng như nhìn nhận về sự thay đổi trong nền kinh tế của một quốc gia theo thời gian.
Khi các nhà kinh tế nói về “kích thước” của một nền kinh tế, điều đó đồng nghĩa với việc họ đang đề cập đến GDP.
GDP ảnh hưởng đến chúng ta như thế nào?
GDP không chỉ phản ánh nền kinh tế của một đất nước mà nó còn ảnh hưởng lớn đến tài chính cá nhân, khả năng đầu tư và cơ hội việc làm của mỗi chúng ta.
Các nhà đầu tư sẽ xem xét tốc độ tăng trưởng GDP để quyết định xem họ có nên điều chỉnh lại cách phân bổ tài sản của mình hay không. Đồng thời, họ cũng so sánh tốc độ tăng trưởng của đất nước để quyết định lĩnh vực đầu tư tốt nhất. Hầu hết các nhà đầu tư đều muốn mua cổ phần của các công ty đang ở các nước đang phát triển nhanh chóng.
Trong trường hợp tốc độ tăng trưởng GDP chậm lại, điều đó có nghĩa là cơ hội việc làm của bạn bị thu hẹp, thậm chí nhiều người rơi vào hoàn cảnh bị sa thải hoặc thất nghiệp vì các nhà đầu tư rút vốn và nền kinh tế bị “thu hẹp”.
Những hạn chế của GDP
Mặc dù GDP là một chỉ số được sử dụng rộng rãi, tuy nhiên, giống như hầu hết mọi chỉ số kinh tế khác, GDP vẫn còn gây ra nhiều tranh cãi xung quanh các vấn đề như:
- Có quá nhiều cách để tính GDP
- Các cách tính GDP vẫn còn nhiều sai số
- GDP không phải số liệu chuẩn để đánh giá mức sống.
- Các thành phần trong GDP còn thiếu sót nhiều: nền kinh tế đen, công việc tình nguyện, cha mẹ nghỉ việc để chăm sóc con trẻ,…
- GDP không cho sự phản ánh trung thực về sự phân chia lợi nhuận của đất nước. (Một bộ phận người dân giàu có, trong khi số lượng khác lại sống quá nghèo khổ).
- GDP chỉ mới tính đến những lợi ích ròng mà không tính đến những hệ quả tiêu cực do sản xuất kinh tế mang lại. Chẳng hạn như, khai thác quá mức tài nguyên, sản xuất hàng hóa gây ô nhiễm môi trường,…
Dù còn nhiều vấn đề gây tranh cãi, nhưng GDP vẫn là một chỉ số quan trọng và khó có thể được thay thế bởi những chỉ số khác.
GDP khác gì với GNP
GDP (tổng sản phẩm quốc nội) khác với GNP (tổng sản phẩm quốc dân) ở chỗ gia trị này đã loại bỏ việc chuyển đổi thu nhập giữa các quốc gia. GDP được quy định theo vùng lãnh thổ mà sản phẩm đã được sản xuất thay vì thu nhập nhận được từ vùng lãnh thổ này.
Để hiểu hơn về sự khác biệt giữa GDP và GNP, chúng ta hãy cùng nhau phân tích ví dụ về một nhà máy sản xuất linh kiện điện thoại do công dân Hàn Quốc đầu tư để tiêu thụ nội địa đặt cơ sở tại Việt Nam. Với trường hợp này, thu nhập từ nhà máy sản xuất linh kiện sau khi bán hàng được tính vào GDP của Việt. Tuy nhiên, lợi nhuận ròng thu được (lợi nhuận thu được sau khi đã trừ thuế, và trích nộp các quỹ phúc lợi), cũng như lương của các công dân Hàn Quốc đang làm việc trong nhà máy này sẽ được tính trong GNP của Hàn Quốc.
Trên đây là một số vấn đề cơ bản liên quan đến khái niệm GDP. Hi vọng, những thông tin được cung cấp trong bài viết này sẽ một phần nào đó giúp các bạn hiểu hơn “GDP là gì?”, cũng như cách tính và ý nghĩa của chỉ số này.
