Dấu hiệu trầm cảm ở trẻ em khác với những dấu hiệu trầm cảm ở người lớn và những cảm xúc hàng ngày xảy ra khi trẻ phát triển. Một đứa trẻ có vẻ buồn không nhất định là đứa trẻ đang bị trầm cảm. Nhưng nếu nỗi buồn trở nên dai dẳng, hoặc cản trở các hoạt động xã hội bình thường, sở thích, việc học tập hoặc cuộc sống hàng, nó có thể là dấu hiệu của rối loạn trầm cảm.
Nội Dung Trong Bài Viết
Dấu hiệu và triệu chứng trầm cảm ở trẻ em
Các triệu chứng trầm cảm ở trẻ em khác nhau. Nó thường bị cha mẹ bỏ qua và không được chẩn đoán cũng như không được điều trị bởi vì chúng được coi như những thay đổi tâm lý bình thường xảy ra trong quá trình phát triển của trẻ.
Các nghiên cứu y khoa ban đầu tập trung vào trầm cảm “che giấu”, khi tâm trạng chán nản của trẻ được thể hiện bằng hành động hoặc hành vi tức giận. Mặc dù dấu hiệu này xuất hiện ở nhiều đứa trẻ, nhưng một vài bé khác lại có các triệu chứng trầm cảm giống như người lớn: lo lắng, buồn rầu,…
Các triệu chứng chính của trầm cảm xoay quanh nỗi buồn, cảm giác tuyệt vọng và thay đổi tâm trạng.
Các dấu hiệu và triệu chứng trầm cảm ở trẻ em bao gồm:
- Khó chịu hoặc tức giận
- Cảm giác buồn bã và tuyệt vọng liên tục
- Xa lánh xã hội
- Tăng độ nhạy cảm với sự từ chối
- Thay đổi khẩu vị – tăng hoặc giảm
- Thay đổi giấc ngủ – mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều
- Nói hoặc khóc quá lớn
- Khó tập trung
- Mệt mỏi và năng lượng thấp
- Các vấn đề thể chất (như đau bụng, đau đầu ) không đáp ứng với điều trị
- Giảm khả năng hoạt động trong các sự kiện và hoạt động ở nhà hoặc với bạn bè, trong trường học, các hoạt động ngoại khóa và trong các sở thích hoặc sở thích khác
- Cảm giác vô giá trị hoặc cảm giác tội lỗi
- Giảm khả năng suy nghĩ hoặc tập trung suy nghĩ
- Suy nghĩ về cái chết hoặc tự sát
Không phải tất cả trẻ em đều có tất cả các triệu chứng này. Trong thực tế, hầu hết sẽ hiển thị các triệu chứng khác nhau tại các thời điểm khác nhau và trong môi trường khác nhau. Mặc dù một số trẻ có thể tiếp tục hoạt động tốt trong môi trường thông thường, hầu hết trẻ em bị trầm cảm sẽ phải chịu sự thay đổi đáng kể trong hoạt động xã hội, mất hứng thú ở trường và thành tích học tập kém hoặc thay đổi diện mạo. Trẻ em cũng có thể bắt đầu sử dụng ma túy hoặc rượu, đặc biệt nếu trẻ trên 12 tuổi.
Mặc dù tương đối hiếm ở thanh thiếu niên dưới 12 tuổi, nhưng trẻ nhỏ vẫn có thể cố gắng tự tử – và chúng có thể làm điều bốc đồng đó khi họ đang buồn bã hoặc tức giận.
Các bé gái có nhiều khả năng tự tử, nhưng con trai lại có nhiều khả năng thực sự tự tử khi họ cố gắng. Trẻ em từng bị bạo hành, lạm dụng rượu hoặc lạm dụng thể chất hoặc tình dục có nguy cơ tự tử cao hơn, và cũng là những người dễ mắc các vấn đề về tâm lý hơn.
Nguyên nhân rối loạn trầm cảm ở trẻ em
Như ở người lớn, nguyên nhân trầm cảm ở trẻ em có thể do bất kỳ sự kết hợp nào của các yếu tố liên quan đến sức khỏe thể chất, sự kiện, lịch sử gia đình, môi trường, tổn thương di truyền và rối loạn sinh hóa.
Trầm cảm không phải là một tâm trạng có thể được cải thiện tự nhiên, cũng không phải là một tình trạng sẽ biến mất mà không cần điều trị thích hợp.
Trẻ em có tiền sử gia đình mắc bệnh trầm cảm có nhiều nguy cơ bị trầm cảm hơn. Trẻ em có cha mẹ bị trầm cảm có xu hướng bị trầm cảm sớm hơn so với trẻ em có cha mẹ không mắc rối loạn này. Trẻ em từ các gia đình hỗn loạn hoặc xung đột, hoặc trẻ em và thanh thiếu niên sử dụng các chất như rượu và ma túy, cũng có nguy cơ trầm cảm cao hơn.
Chẩn đoán trầm cảm ở trẻ em
Nếu các triệu chứng trầm cảm ở trẻ kéo dài ít nhất hai tuần, cha mẹ nên lên lịch khám bác sĩ để đảm bảo không có lý do thể chất nào cho các triệu chứng và để đảm bảo rằng các bé được điều trị thích hợp.
Cha mẹ cũng nên tham khảo ý kiến chuyên gia chăm sóc sức khỏe tâm thần chuyên về trẻ em. Hãy nhớ rằng bác sĩ nhi khoa có thể yêu cầu nói chuyện với con bạn một mình.
Đánh giá sức khỏe tâm thần thường bao gồm các cuộc phỏng vấn với phụ huynh hoặc người chăm sóc chính và trẻ, Đôi khi trẻ cũng cần được thực hiện các xét nghiệm tâm lý bổ sung cần thiết khác.
Nguồn thông tin từ giáo viên, bạn bè và bạn cùng lớp có thể hữu ích trong việc chẩn đoán chứng bệnh này. Tổng hợp các nguồn thông tin khác nhau có thể giúp bác sĩ nhận ra sự nhất quán trong các hoạt động khác nhau của trẻ cũng như sự thay đổi đáng kể so với hành vi trước đó.
Không có xét nghiệm cụ thể – y tế hoặc tâm lý – có thể thể hiện rõ ràng chứng trầm cảm. Nhưng các công cụ như bảng câu hỏi (cho cả trẻ em và cha mẹ) kết hợp với thông tin cá nhân, có thể rất hữu ích trong việc giúp chẩn đoán trầm cảm ở trẻ em. Đôi khi những buổi điều trị và bảng câu hỏi có thể phát hiện ra những mối quan tâm khác góp phần vào trầm cảm như rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) , rối loạn hành vi và rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD).
Điều trị trầm cảm ở trẻ em
Các lựa chọn điều trị cho trẻ bị trầm cảm tương tự như đối với người lớn, bao gồm cả liệu pháp tâm lý (tư vấn) và sử dụng thuốc chống trầm cảm. Vai trò của gia đình và môi trường sống, học tập của trẻ trong quá trình điều trị khác với người lớn.
Bác sĩ có thể đề nghị điều trị tâm lý trước, và xem xét thuốc chống trầm cảm như là một lựa chọn bổ sung nếu không có cải thiện đáng kể. Các nghiên cứu tốt nhất cho đến nay chỉ ra rằng một sự kết hợp của tâm lý trị liệu và thuốc là hiệu quả nhất trong điều trị trầm cảm .
Các nghiên cứu cho thấy Prozac chống trầm cảm có hiệu quả trong điều trị trầm cảm ở trẻ em và thiếu niên. Thuốc được FDA (Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ thuộc Bộ y tế và dịch vụ nhân sinh Hoa Kỳ) công nhận chính thức để điều trị trẻ em từ 8 đến 18 tuổi bị trầm cảm. Các loại thuốc khác có thể được chọn nếu có các bệnh khác cùng tồn tại góp phần gây ra chứng trầm cảm.
FDA cảnh báo rằng các loại thuốc chống trầm cảm có thể làm tăng nguy cơ suy nghĩ tự tử và hành vi ở trẻ em và thanh thiếu niên bị trầm cảm và các rối loạn tâm thần khác. Chính vì vậy, cha mẹ không tự ý mua và cho con sử dụng thuốc mà không có sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ.
Hãy để trẻ điều trị trầm cảm càng sớm càng tốt!
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, gần đây, rối loạn trầm cảm ở trẻ em xảy ra ở lứa tuổi trẻ hơn trước đây. Như ở người lớn, trầm cảm có thể xảy ra một lần nữa sau này trong cuộc sống. Trầm cảm thường xảy ra cùng lúc với các bệnh lý khác.
Và bởi vì các nghiên cứu đã chỉ ra rằng trầm cảm có thể là yếu tố thúc đẩy các bệnh tâm thần nghiêm trọng hơn sau này trong cuộc sống, nên việc chẩn đoán, điều trị sớm và theo dõi chặt chẽ là rất quan trọng.
Là cha mẹ, không ai muốn con mình bị trầm cảm, nhưng nếu không may, bé phải đối mặt với vấn đề này, hãy tìm đến sự giúp đỡ của các chuyên gia
Điều quan trọng là cha mẹ cần hiểu về trầm cảm và nhận ra tầm quan trọng của việc điều trị để con bạn có thể tiếp tục phát triển thể chất và tình cảm một cách lành mạnh.
Trầm cảm ở trẻ em: Dấu hiệu cảnh báo
Phụ huynh nên đặc biệt thận trọng đối với các dấu hiệu có thể cho thấy rằng con của họ có nguy cơ tự sát. Các dấu hiệu cảnh báo về hành vi tự tử ở trẻ em bao gồm:
- Nhiều triệu chứng trầm cảm (thay đổi về ăn uống, ngủ, sinh hoạt)
- Cách ly xã hội, bao gồm cách ly khỏi gia đình
- Nói về tự tử, tuyệt vọng, hoặc bất lực
- Tăng cường các hành vi không mong muốn (tình dục / hành vi)
- Tăng cường hành vi mạo hiểm
- Tai nạn thường xuyên
- Lạm dụng chất nghiện
- Tập trung vào các chủ đề mang tính tiêu cực
- Nói về cái chết
- Khóc nhiều hoặc giảm biểu hiện cảm xúc
Trầm cảm ở trẻ em là một vấn đề cực kỳ nghiêm trọng nhưng vẫn chưa được quan tâm đúng mức ở Việt Nam. Nhiều người vẫn cho rằng, trầm cảm chỉ bị khi có lo lắng, phải đối mặt với khó khăn,… vì thế nhận định “trẻ không có lo lắng thì làm sao bị trầm cảm”. Nhưng đây là một suy nghĩ hoàn toàn sai lầm vì trẻ hay bất cứ một ai khác đều có thể bị trầm cảm. Điều quan trọng là cha mẹ phải quan tâm và nhận thấy các vấn đề ở con trẻ để có được sự trợ giúp tốt nhất.